Zomaar drie levensverhalen

Nadat Hicham zijn Bac (middelbaar schoolexamen) had behaald, wilde hij studeren in het buitenland. Naar Europa! Zijn vader hield hem tegen: zijn enige zoon had hij nodig in Marokko, Europa was niets voor hem. Met tegenzin koos Hicham een studie geschiedenis aan een Marokkaanse universiteit en presteerde maar matig. Het idee om naar Europa te gaan had zijn hoofd nog altijd niet verlaten en hij probeerde zijn vader warm te krijgen voor zijn nieuwe plan: Duitsland. Eerst zou hij een licentie Duits behalen en vervolgens een studieprogramma in Duitsland volgen. Zijn vader stemde in, mits hij zijn studie geschiedenis tegelijkertijd zou blijven volgen. De licentie Duits werd behaald maar Hicham is nooit naar Duitsland gegaan: te duur en zijn studie geschiedenis leed dermate onder de inspanningen van het tweede vak dat hij uiteindelijk zonder diploma's de universiteit heeft verlaten. Na ruim drie jaar werkloos thuis te hebben gezeten, kon hij via via in een hotel in Marrakech aan de slag: een verre reis voor de op het noordwestelijke platteland geboren Hicham. Nu werkt hij sinds 4 jaar dag in dag uit in het hotel in Marrakech: als portier, als receptionist, ja als wat niet eigenlijk? Hicham is namelijk zeven dagen per week in het hotel aanwezig en dus altijd de eerste om een handje te helpen bij wat dan ook. De hoteleigenaar, 'tres sympa', heeft een hotelkamer beschikbaar gesteld voor Hicham: hij woont al vier jaar in het hotel. Het geld stuurt hij op naar zijn familie in het Noorden. 'Maroc est comme ca'

De 24-jarige Nabila begint een akelig hoestje te ontwikkelen. Haar luchtwegen zijn volledig verstopt en haar ademhaling is zwaar: het resultaat van haar eerste werkweek in de slippers-fabriek in Marrakech. Daar staat ze van 7 uur s ochtends tot 16 uur 's middags aan de lopende band lijm aan te brengen op de rubber zolen van de slippers. Als de Ramadan voorbij is zal ze van 7 tot 18 uur gaan werken. Afkomstig uit het Zuidoostelijk gelegen Zagora, is Nabila al vroeg door haar vader uit werken gestuurd. Nooit is ze naar school geweest: lezen en schrijven kan ze niet. Als 'bonne' werkte ze al snel ver van huis en na omzwervingen kwam ze enkele jaren geleden in Casablanca terecht waar ze alle dagen van de week in een fabriek werkte. Sommige avonden stond ze dan ook nog op de hoek van de straat rgaif te bakken, een soort marokkaanse pannenkoek. Ze woonde voor 40 euro per maand op een kamertje en misschien een of twee keer per jaar maakte ze de tweedaagse reis naar haar geboortedorp om haar ouders en achtergebleven jongere broertjes en zusjes te bezoeken. Nu heeft ze een nieuw baantje gevonden in de slipperfabriek in Marrakech, maar het is de vraag hoelang haar gezondheid de werkzaamheden nog aankan. Elke dag komt ze doodvermoeid thuis van werk en als ik haar vraag hoe het was, antwoordt ze steevast met een vermoeide glimlach 'alhamdulilah.'

De groeven in het voorhoofd van de dertiger Anas zijn diep, eigenlijk een beetje te diep voor zijn leeftijd. Er is aan af te lezen dat zijn leven niet over rozen is gegaan en ook nu nog breekt hij zich regelmatig het hoofd over alle verantwoordelijkheden die hij heeft. Als kind groeide Anas op in een klein armoedig huisje op een sloppenterrein naast een villawijk. Met 7 kinderen was er thuis niets te verdelen en Anas besloot al jong dat hij op een dag net zo rijk als de bewoners van de naburige villawijk zou worden. Hij zou een eind maken aan die armoede waarin zijn ouders en hijzelf leefde. Anas blonk echter niet uit op school en worstelde zich met moeite door die tijd heen. Hij had van jongs af aan allerhande baantjes tot aan het op straat verkopen van koekjes om maar wat geld bijeen te halen. Het basketballen was echter zijn talent: later zou hij betaald bij het tweede team van Marokko in Al Jadida spelen. Maar er kwam iets tussen Anas en de professionele sportcarriere in te staan: al zijn broers en beste vrienden vertrokken één voor één naar Europa. De leegloop liet Anas niet koud, maar hij weigerde zijn land te verlaten. 'Iedereen zei: doe zoals wij, kom ook naar Europa. Maar ik doe dat niet zo, ik sluip niet stiekem weg om daar illegaal te moeten leven. Ik was vast besloten in mijn eigen land mijn doel te bereiken.' Zijn broers hadden hun eigen problemen in Europa, en Anas bleef achter in Marokko met de zorgen en verantwoordelijkheid voor zijn ouders en zijn zussen. Zijn sportieve prestaties leden eronder en hij verhuisde terug naar zijn familie. Daar begon hij een nieuwe carriere in samenwerking met een Fransman die een eigen bedrijf wilde opzetten in Marokko. Vanaf de grond hebben ze het opgebouwd, en inmiddels manager van dat bedrijf, heeft Anas een huis gebouwd voor zijn ouders en onderhoudt hij nog steeds zijn zussen: 'elke dirham die in dat huis is gestoken komt uit mijn zak, niets vanuit Europa.' Het huis oogt luxe: 'ik wil dat het is zoals de villa's waar wij vroeger tegenaan geplakt woonden.' De 2 meter brede televisie is daar ook een bewijs van, en het grote aquarium met exotische vissen in de woonkamer. Toch ontbreekt er ook nog veel: banken bijvoorbeeld. 'Het kan pas gekocht worden als er geld voor is.' Maar 'Ik hou van mijn land, ik hou van mijn mensen, ik hou van mijn moeder, ik zou hier nooit weg gaan.'